www.pedagogikalic2012.fora.pl

izabart

Tu wrzucamy opracowania z psychologii rozwojowej z worlda kopiuj wklei i bedzie
NORMALNE LĘKI U DZIECI
Lęki stanowią specyficzna kategorie przeżyć emocjonalnych i są szczególnie częste w dzieciństwie. Źródłem lęku jest psychika dziecka. Oznacza to, ze zagrożenie związane z lekiem znajduje się niejako wewnątrz osoby przestraszonej, a niebezpieczeństwo jest ukryte i subiektywne. Lęk powstaje w momencie wyobrażenia sobie zagrożenia. Jest zatem procesem, który ma na celu ochronę przed potencjalnym zagrożeniem. Nie można mylić go ze strachem, który jest reakcją na czynniki zewnętrzne i bodziec wewnętrzny, jakim jest np.: ból, chociaż lęk powstaje na bazie strachu, a z czasem staje się coraz bardziej niezależny.
Pierwsza ewolucyjna faza lęku to tzw.: lęk odtwórczy, czyli taki, który jest bezpośrednio związany z doświadczeniami i przeżyciami dziecka (np. lęk przed bolesnym zastrzykiem). Wraz z wiekiem i postępującym rozwojem poznawczym i umysłowym dziecka pojawia się lęk wytwórczy, który jest bezpośrednio związany z rozwijającą się wyobraźnią dziecka. Dzieci często boją się własnych fantazji. Dziecko posługując się własną wyobraźnią oraz rosnącą wiedzą o świecie tworzy swój własny świat lęków. W miarę rozwoju dziecka pojawiają się też inne lęki: dotyczące obrazu własnej osoby (związany z poczuciem własnego „ja”, samoświadomością), lęk separacyjny oraz inne, które wynikają z ograniczonych jeszcze zdolności rozumienia otaczającego świata i pojmowania wszystkiego zbyt dosłownie.
Szczyt przeżywania lęków następuje w wieku 3 lat, później, wraz z wiekiem lękliwość stopniowo zmniejsza się.
Lęk u małych dzieci (2-4 letnich) ma charakter uogólniony. Wypełnia on dziecko negatywnym uczuciem wiążącym się z poczuciem opuszczenia, zagrożenia i bezradności. Związany jest przede wszystkim z ciemnością, samotnością, przed tym, że rodzice gdzieś wyjdą, stanie się coś strasznego, itp. – jest to zatem lęk przed całym otoczeniem. Dzieci nieco starsze (ok. 5-6 roku życia) zazwyczaj boją się już „czegoś” konkretnego, same poszukują racjonalnej przyczyny swojego lęku (np.: a to, że ktoś schował się w szafie, a to, że ktoś wejdzie przez okno, a to, że pod stołkiem zrobiła się ciemna szpara, z której zaraz coś wyjdzie)- doskonale można to zaobserwować wieczorem przed snem.
Wg. Michaela Ruttera, biorąc pod uwagę wiek, wyróżniamy cztery grupy lęków:
1. Lęki niemowlęce. Należą do nich : lęk przed rozłąką, hałasami, upadkiem, nieznanymi przedmiotami i obcymi ludźmi. Powszechne są około 2 roku życia, potem stopniowo zanikają. W/w leki są tak powszechne, że można je traktować jako przejaw normalnego rozwoju. Jeśli dziecko potrafi kontrolować sytuację
(np. przez wycofanie się) to lęk staje się mniej intensywny.
2. Lęki w wieku przedszkolnym. Są to przede wszystkim:
Lęk przed zwierzętami (osiąga najwyższy poziom w wieku 3 lat)
Lęk przed ciemnością (około 4-5 roku życia)
Lęk przed wyobrażonymi stworami (nieco później).
Leki te mogą być bardzo intensywne, ale są traktowane jako normalne zjawisko u większości dzieci.
3. Lęki niezależne od wieku. Do tej grupy należą:
Lek przed wężami
Burzą
Przed spotkaniami z obcymi ludźmi.
Lęki te mogą występować w każdym wieku.
4. Lęki nie będące częścią normalnego rozwoju. Np. agorafobia - lęk przed przebywaniem na otwartej przestrzeni. Te lęki związane są przede wszystkim z ogólnymi zaburzeniami emocjonalnymi.
Niektóre lęki mogą być dziedziczone: są to głównie lęki związane z zagrożeniem fizycznego bezpieczeństwa, np.: lęk przed nieznanym, lęk przed zranieniem. Na lęki może mieć też wpływ uwarunkowanie środowiska (np. w przypadku lęku przed niepowodzeniem).
Lęków u dzieci nie można lekceważyć, bo to specyficzna kategoria przeżyć emocjonalnych, które mogą zaburzać rozwój dziecka. Nie można narażać dziecka na samotna walkę z lękami, ponieważ w wieku 3-7 lat nie jest ono jeszcze do tego dostatecznie dojrzałe ani odporne psychicznie. Wiele leków pojawia się w określonych okresach rozwoju dziecka i są one traktowane jako prawidłowość rozwojowa, która prowadzi człowieka do coraz skuteczniejszej adaptacji do otaczającego świata, dlatego od rodziców (przede wszystkim) powinno otrzymać możliwie prawdziwy i pełny obraz świata. Wtedy pewne miłości i zainteresowania, nauczone poruszać się w otaczającym świecie rzeczy i ludzi , nie straszone, lecz ostrzegane przed rzeczywistym zagrożeniem ma szanse wyrosnąć na rozwiniętego uczuciowo człowieka, radzącego sobie z trudnościami życiowymi i realistycznie oceniającego otoczenie.

Bibliografia:
1. B. Harvas-Napierała, J. Trempała, Psychologia rozwoju człowieka. Tom 3. Wydawnictwo Naukowe PWN. Warszawa. 2002
2. T. Bochwic, Lęk u dziecka. Wydawnictwo PWZL. Warszawa. 1985